Τι λέει:
Σχολικό βιβλίο, λεζάντα στη φωτογραφία του Μεταξά (σελ. 107)
Ο Ιωάννης Μεταξάς (18711941) επέβαλε δικτατορικό καθεστώς την 4η Αυγούστου του 1936, επηρεασμένος από τα φασιστικό καθεστώτα και με τη συναίνεση του Βασιλιά Γεωργίου του Β’. Σε διεθνές επίπεδο, προσέδεσε την Ελλάδα στο άρμα της φιλοαγγλικής επιρροής και ηγήθηκε της ελληνικής αντίστασης στην ιταλική εισβολή έως το θάνατό του, τον Ιανουάριο του 1941.
Σχολικό βιβλίο, αφήγηση (σελ. 119)
Ο Ιωάννης Μεταξάς απέρριψε την ιταμή αξίωση: η Ελλάδα θα υπεράσπιζε, έστω και με τα όπλα, τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Η αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού θα συνοψιστεί έκτοτε στη λέξη «Όχι».
Σχολικό βιβλίο, πηγή (σελ. 118-119)
η αφήγηση του Γκράτσι για την επίδοση του τελεσιγράφου ( … Ο φρουρός άρχισε να χτυπά ένα ηλεκτρικό κουδούνι … επιτέλους το κουδούνισμα ξύπνησε τον ίδιο τον Μεταξά… Ο Μεταξάς είχε φορέσει μία σκούρη μάλλινη ρόμπα, από το γιακά της οποίας φαινόταν ένα μετριότατο βαμβακερό νυχτικό … Τα χέρια που κρατούσαν το χαρτί έτρεμαν ελαφρά … έβλεπα τα μάτια να βουρκώνουν …)
Εμανουέλε Γκράτσι, Η αρχή του τέλους, Εστία, σελ. 284-285)
Τι δε λέει:
1. Ο Μεταξάς σ’ όλη τη διάρκεια της στρατιωτικής και πολιτικής του σταδιοδρομίας ήταν οπαδός αυταρχικών μεθόδων και συστημάτων, ότι η απέχθειά του προς τη Δημοκρατία ενισχύθηκε με τη θητεία του στον κοινοβουλευτισμό. (Ιστορία Ελληνικού Έθνους, ΙΕ, σελ.380)
2. Κατ’ ουσίαν υπήρξε ένας τυχοδιώκτης. Αφοσιώνεται στον Κωνσταντίνο του οποίου τις ικανότητες δεν εκτιμά. Γίνεται υπασπιστής του Βενιζέλου, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών, προς τον οποίο όμως έχει δυσπιστία. Φτάνει ως την Αρχηγία του Επιτελείου το 1915. Δημιουργεί το παραστρατιωτικό σώμα των Επίστρατων (1916) και συγκρούεται με το Βενιζέλο. Μετά την απομάκρυνση του Κωνσταντίνου από τους συμμάχους, τον Ιούνιο 1917 μαζί με άλλους επίλεκτους φιλοβασιλικούς εξορίζεται στην Κορσική. Καταδικάζεται σε θάνατο για τη συμμετοχή του στα γεγονότα του Νοεμβρίου 1916. Επιστρέφει στην Αθήνα μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές Νοεμβρίου 1920. Παραγκωνίζεται από το Δ. Γούναρη. Διαφωνεί με τη Μικρασιατική εκστρατεία και αφοσιώνεται στην πολιτική. Συμμετέχει στο κίνημα 1923 και μετά την αποτυχία του καταδικάζεται για δεύτερη φορά σε θάνατο. Το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων συμμετέχει στην Οικουμενική Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη και το Δεκέμβρη 1926 ο Μεταξάς γίνεται υπουργός Συγκοινωνιών. Συνάπτει μεγάλες συμβάσεις για τις οποίες αμφισβητείται η ανιδιοτέλειά του (Το 1927 φτιάχνει και καινούργιο σπίτι). Συμμετέχει σε κυβέρνηση Συνασπισμού. Συνεργάζεται με τον στρατηγό Πλαστήρα. Στις εκλογές Αυγούστου 1928 νικά ο Βενιζέλος ενώ ο Μεταξάς ηττάται και προσωπικά στην Κεφαλλονιά, αποφασίζει να εγκαταλείψει την πολιτική. Το 1931 ο Βενιζέλος τον απαλλάσσει από τις κατηγορίες για το διάστημα που υπήρξε υπουργός Συγκοινωνιών. Το 1932 συμμετέχει στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, στρέφεται προσωπικά εναντίον του Ελ. Βενιζέλου. Το 1934 συμφωνεί με το Βενιζέλο για την υπογραφή του βαλκανικού συμφώνου. Πίσω από τις πλάτες του Π. Τσαλδάρη Μεταξάς και Κονδύλης δυσπιστώντας μεταξύ τους σχεδιάζουν δικτατορία. Συμμετέχει στην καταστολή του κινήματος 1ης Μαρτίου 1935. 25 Νοεμβρίου 1935 επιστρέφει ο Γεώργιος που δέχεται και παρασημοφορεί το Μεταξά. Ιανουάριος 1936, πεθαίνει ο Κονδύλης, Μάρτιος 1936, πεθαίνει ο Βενιζέλος – ο Μεταξάς είναι αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Δεμερτζή και Υπουργός Στρατιωτικών. Απρίλιος 1936, πεθαίνει ο Δεμερτζής και ο Μεταξάς γίνεται πρωθυπουργός. Μάϊος 1936, πεθαίνει ο Τσαλδάρης. Αιματηρά γεγονότα στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε άλλες πόλεις όπως ο Βόλος. Προκήρυξη πανελλαδικής απεργίας για 5 Αυγούστου 1936. 4 Αυγούστου 1936, Βασιλικά Διατάγματα α) «περί διαλύσεως της Γ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων» και β) περί αναστολής των διατάξεων των άρθρων 5, 6, 10, 11, 12, 14, 20, και 95 του Συντάγματος καθ’ όλην την χώραν».
(Επιλογή από το βιογραφικό σημείωμα του Χρ. Χρηστίδη στην έκδοση των ημερολογίων του Ιωάννη Μεταξά.)
3. Ο Μεταξάς, όταν κλήθηκε ως στρατιωτικός να πάει στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, αρνήθηκε επειδή έκρινε ότι η εκστρατεία θα οδηγούσε στην καταστροφή! Προφανώς 20 χρόνια μετά δεν είχε πρόβλημα να ηγηθεί ενός πολέμου στον οποίο δε συμμετείχε και δεν υπήρχε κίνδυνος να σκοτωθεί ο ίδιος.
4. Και ένα ανέκδοτο: θαυμάζουμε τον Μεταξά που είπε το «όχι» γιατί είναι ο μόνος που ήθελε να πει «ναι».
Συμπέρασμα: Μάλλον επιχειρείται μονόπλευρη παρουσίαση και εξωραϊσμός του Μεταξά και της δικτατορίας του. Η ιστορία ξαναγράφεται επιλεκτικά για να υπηρετήσει νέες σκοπιμότητες. Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι συνοπτικότερο και πληρέστερο.
Μπορείτε να βρείτε το σχολικό βιβλίο στο site του παιδαγωγικού ινστιτούτου. http://www.pi-schools.gr/lessons/history/
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: http://istoria3.blogspot.gr/2007/12/blog-post_19.html