Η παγκόσμια δημοσιογραφία συγκλονίζεται από μια σημαντική διαρροή: η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) έδωσε στη δημοσιότητα μέρος των 28.000 εγγράφων που αποδεικνύουν τη συστηματική φοροαποφυγή δισ. ευρώ από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Ανάμεσά τους η EFG Eurobank (της οικογένειας Λάτση) και η Wind… αλλά αυτό δεν θα το διαβάσετε σχεδόν πουθενά

Εδώ και καιρό συζητάμε για την ποιότητα της ελληνικής δημοσιογραφίας αλλά η κατάσταση που παρουσιάσαμε σήμερα, Τετάρτη 6 Νοεμβρίου, κάποια στιγμή θα μελετάται ως case study για το πώς μοιάζει ο πάτος της.

Υπάρχει ήδη ένα άρθρο  που εξηγεί με κάποια στοιχεία την υπόθεση LuxLeaks (εδώ link  για το άρθρο από το διεθνές TPP) αλλά έτσι και αλλιώς η συντακτική ομάδα του TPP ετοιμάζει ένα ουσιαστικό αφιέρωμα που αξίζει να διαβάσετε. Μέχρι τότε όμως διαβάστε αυτό:

Το σκάνδαλο σε μια παράγραφο

Αυτό που αποκαλύπτει σήμερα το ICIJ μέσω των συνεργαζόμενων με αυτό ΜΜΕ ανά τον κόσμο (δυστυχώς το TPP δεν έχει το status των ΝΕΩΝ, τα οποία ανέλαβαν τη διερεύνηση του ελληνικού τμήματος) είναι μια τεράστια υπόθεση φοροαποφυγής, στην οποία ενέχονται εκτός από πολυεθνικές και ισχυρά πολιτικά συμφέροντα. Πρόκειται για ένα νόμιμο σύστημα, σύμφωνα με το οποίο οι εταιρείες μπορούν να πετυχαίνουν ξεχωριστές συμφωνίες με κράτη προκειμένου να έχουν ειδική φορολόγηση. Το ICIJ σήμερα αποκάλυψε ότι οι αρχές του Λουξεμβούργου μέσω ελεγκτικών εταιριών έκαναν συμφωνίες με μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο προκειμένου να μεταφέρεται στο Δουκάτο η φορολόγηση των κερδών των εταιριών, νόμιμα, απλά… και εντελώς ανήθικα, αφού ουσιαστικά οι μεγάλες εταιρείες με αυτό τον τρόπο δεν φορολογούνται στις χώρες που δραστηριοποιούνται.

Πόσο μεγάλο είναι το σκάνδαλο 

Σύμφωνα με τους ερευνητές του ICIJ, το σκάνδαλο είναι τεράστιο αφού τα ποσά για τα οποία μιλάμε είναι σχεδόν 2 φορές όσο το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Ελλάδας, ενώ η φοροαποφυγή υπολογίζεται σε μερικά δισεκατομμύρια ευρώ.

Ποιες εταιρείες αφορά το σκάνδαλο στην Ελλάδα

Μέχρι στιγμής από τη δημοσίευση των εγγράφων έχουν αποκαλυφθεί οι συναλλαγές 5 εταιρειών ενώ έχει προγραμματιστεί η δημοσίευση για άλλες 4 (7,10,12 και 30 Νοεμβρίου). Οι εταιρείες που εμπλέκονται είναι:

1. Badcock & Brown
2. EFG Group
3. Macquarie Group
4. Olayan Investments Company Establishment
5. Weather Investments

Η EFG Group είναι ένα διεθνές ιδιωτικό τραπεζικό ίδρυμα με έδρα τη Ζυρίχη που ελέγχεται από την οικογένεια Λάτση ενώ η Weather Investments έχει τον έλεγχο της Wind Hellas. Η Olayan ήταν υποψήφια στις ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις ενώ έχει ποσοστό και στην Chipita. Είχε πάρει μέρος στο διαγωνισμό για τον Αστέρα Βουλιαγμένης με συνεργάτη τον Κωνσταντακόπουλο αλλά δεν επιλέχθηκε τελικά. Η Badcock & Brown έχει επενδύσει στην Ελλάδα σε αιολικά πάρκα.

Είναι δηλαδή σαφές ότι μιλάμε για εταιρείες με τεράστιο κύκλο εργασιών που παίζουν στα υψηλότερα κλιμάκια της οικονομίας της χώρας.

Ποιες άλλες εταιρείες έχουν αποκαλυφθεί παγκόσμια

Μέχρι στιγμής από τα συνεργαζόμενα με το ινστιτούτο ICIJ μέσα έχει αποκαλυφθεί ότι:

• Οι Pepsi, IKEA, AIG, Coach, Deutsche Bank, Abbott Laboratiories και περίπου ακόμα 340 εταιρίες έχουν κάνει κρυφές συμφωνίες με τις αρχές του Λουξεμβούργου που τους επιτρέπουν να φοροαποφεύγουν στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται.

• Η PriceWaterHouseCoopers έχει βοηθήσει πολυεθνικές εταιρείες να ολοκληρώσουν τουλάχιστον 548 συμφωνίες με τις αρχές του Λουξεμβούργου από το 2002 μέχρι το 2010. Αυτό το κρυφό σύστημα έχει βοηθήσει τις εταιρείες μέσω ενός πολύπλοκου φορολογικού συστήματος να γλιτώσουν δισεκατομμύρια φόρων. Οι οικονομικές αρχές του Λουξεμβούργου έκλειναν γραπτές συμφωνίες με τις επιχειρήσεις.

• Πολλές από τις κρυφές συμφωνίες εκμεταλλεύονται διεθνείς συμφωνίες μεταξύ κρατών που επιτρέπουν τα ειδικά φορολογικά καθεστώτα, όπως αυτό που ισχύει για το Λουξεμβούργο.

Που πήγε η είδηση, οεο;

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο ακόμα ουρές του σκανδάλου, καθόλου αμελητέες. Την πρώτη και σημαντικότερη θα μας επιτρέψετε να την κρατήσουμε για λίγο ακόμα μέχρι να δημοσιεύσουμε τις αμέσως επόμενες ημέρες το μεγάλο μας αφιέρωμα. Η δεύτερη λέγεται ελληνική δημοσιογραφία… ή μάλλον η έλλειψή της.

Την αποκάλυψη έκαναν τα ΝΕΑ. Στην ένθετη φωτογραφία αριστερά μπορείτε να δείτε τον τρόπο με τον οποίο επέλεξε η εφημερίδα του κυρίου Ψυχάρη να δημοσιεύσει αυτή την παγκόσμια αποκλειστική είδηση (είναι το κουτάκι πάνω αριστερά). Δεν θα βρείτε φυσικά ονόματα εταιριών. Ωστόσο να δώσουμε έναν πόντο στην εφημερίδα που πήρε μέρος στην έρευνα και τελικά έπαιξε το θέμα. Ας πάμε όμως παρακάτω και ας επιλέξουμε το εντελώς ανακριβές σύστημα της Alexa για να δούμε πώς έπαιξαν το θέμα στις πρώτες τους σελίδες οι 10 πρώτες ιστοσελίδες* της χώρας μας:

1. Το Zougla.gr έχει την είδηση των Luxemburg Leaks και ρεπορτάζ 900 λέξεων αλλά αναφέρει μόνο τις εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Καμία αναφορά σε Eurobank, Λάτση ή Wind.

2. Το Protothema.gr δεν έχει καμία αναφορά στο σκάνδαλο. Έχει όμως διαφήμιση της Wind.

3. Το Newsit.gr δεν έχει επίσης καμία αναφορά στο LuxLeaks. Έχει επίσης διαφήμιση της Wind.

4. Το tro-ma-ktiko.blogspot.gr δεν έχει επίσης καμία αναφορά. Περιέργως όμως έχει μια τεράστια διαφήμιση της Eurobank (Να υποθέσουμε δηλαδή ότι δεν είναι ανώνυμο το blog και μπορεί να κόβει τιμολόγια;)

5. Το κραταιό και έγκυρο in.gr… Επίσης ούτε μία λέξη στην πρώτη το σελίδα για το LuxLeaks. Διαφήμιση Wind: Παρούσα!

6. News247.gr… καμία αναφορά, καμία διαφήμιση (πώς θα τη βγάλει την HuffPost;)

7. Το NewsBomb.gr επίσης δεν έχει καμία απολύτως αναφορά και επίσης σχεδόν καμία διαφήμιση (όλοι σαν το TPP έχουν καταντήσει).

8. To iefimerida.gr δεν έχει καμία αναφορά στο θέμα και έχει διαφήμιση Wind και Eurobank στις δύο πρώτες θέσεις.

9. To NewsBeast.gr επίσης χωρίς καμία αναφορά και επίσης με διαφημίσεις Wind και Eurobank.

10. Capital.gr δεν έχει καμία απολύτως αναφορά στο σκάνδαλο και έχει διαφήμιση Eurobank.

Χωρίς κανένα ακόμα σχόλιο.

* Υ.Γ.1: Μπορεί να συμβαίνει μόνο ένα από τα δύο: Ή οι Έλληνες είναι τρελοί και άλλα site διαβάζουν από αυτά που λένε ότι διαβάζουν ή οι Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο internet αγοράζουν αφειδώς ψεύτικη επισκεψιμότητα. Η απάντηση σε λίγες ημέρες.

Υ.Γ.2: Κρατήστε την παραπάνω λίστα και επισκεφτείτε τα site που σας ανέφερα παραπάνω και φαίνεται ότι δεν έχουν διαφήμιση της μίας ή της άλλης εταιρίας. Προσωπικά πιστεύω ότι στις επόμενες 2-3 ημέρες οι Eurobank και Wind θα αυξήσουν «απότομα» την διαφημιστική τους δαπάνη.

Υ.Γ.3: Με την κατάσταση στα media όπως περιγράφεται παραπάνω, εξαρτάται από εσάς να διαδοθεί η είδηση. Είναι η σειρά σας δηλαδή, που λέγαμε και μικροί…

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: http://www.thepressproject.gr/

Το 2013 στα κρατικά ταμεία έφτασε μόνο το 36,7% του ΦΠΑ έναντι του 50,8% το 2002 και του 46,2% των δυνητικών εσόδων το 2008, καθώς, μεταξύ άλλων παραγόντων, η φοροδιαφυγή αυξήθηκε εν μέσω κρίσης. Στην παραπάνω εκτίμηση προβαίνει η Κομισιόν στην αξιολόγηση του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων του ΥΠΟΙΚ που είχε παρουσιάσει το Capital.gr.

Στην ίδια έκθεση η Επιτροπή παραδέχεται το πολύ βαρύ τίμημα της κρίσης: Χάθηκαν 37,4 δισ. ευρώ από το εισόδημα των νοικοκυριών την περίοδο 2009-2012 και το ίδιο διάστημα αυξήθηκε κατά 749.000 ο αριθμός των φτωχών Ελλήνων στα 3.795.000 ανατρέποντας κάθε στόχο για πραγματική και κοινωνική σύγκλιση έως το 2020.

Μάλιστα, όπως το ίδιο το ΥΠΟΙΚ παραδεχόταν στην ετήσια έκθεσή του το πρόβλημα συνεχίζεται έως σήμερα με τον αριθμό των «φτωχών» να έχει ξεπεράσει τα 4 εκατ., απλά δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι επίσημες μετρήσεις….  Το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων εστάλη από το ΥΠΟΙΚ στην Διεύθυνση Οικονομικών υποθέσεων της Κομισιόν με  βάση ετήσια υποχρέωση που έχουν όλα τα κράτη και ακολουθεί η αξιολόγηση του κοινοτικού οργάνου.  Και το ΥΠΟΙΚ, αφού αναλύει  διεξοδικά «την εντυπωσιακή προσαρμογή» των τελευταίων 4 ετών, παραδέχεται ότι «συνοδεύτηκε από σημαντικό κοινωνικοοικονομικό κόστος».

Το κόστος αναλύεται διεξοδικά στα παραρτήματα της έκθεσης της Κομισιόν. Πέραν από την τεράστια έκρηξη φοροδιαφυγής και τη φτώχεια, ειδική μνεία  γίνεται στην καθίζηση των δαπανών για νέες τεχνολογίες και στη συνεχή έλλειψη ρευστότητας. Επίσης καταγράφεται μεταξύ άλλων:
– Πτώση απασχόλησης από το  66,5% το 2008 στο 53,2% το 2013
– Μείωση μισθών κατά 16,1% σε 4 χρόνια που οδήγησε σε αύξηση παραγωγικότητας κατά 10,9%

Η έκθεση κάνει εκτενή αναφορά στη συνολική πρόοδο στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, σημειώνοντας ότι «απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να διατηρηθεί η δυναμική».

Πρώτος κίνδυνος τα κατεστημένα συμφέροντα

«Οι κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί, ιδίως σε σχέση με την επιμονή στην αντιμετώπιση των κατεστημένων συμφερόντων» επισημαίνεται. Η Επιτροπή αναφέρει ότι η πλήρης συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους και η πλήρης εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, εξακολουθούν να είναι ζωτικής σημασίας.

Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στους τομείς των προϊόντων (αγαθών και υπηρεσιών) των αγορών, της δημόσιας διοίκησης και της καταπολέμησης της διαφθοράς θα μπορούσε σαφώς να μειώσει το κόστος για τις επιχειρήσεις και για τα νοικοκυριά και να στηρίξει την ανάκαμψη των επενδύσεων.

Αντίθετα, η αναβολή ή η ελλιπής εφαρμογή τους θα μπορούσε να διαιωνίσει ένα βαρίδι για την οικονομία, γεγονός που θα καθιστά δύσκολο να επιτευχθεί μια ουσιαστική βελτίωση στην απασχόληση και στην αύξηση της παραγωγικότητας, και ως εκ τούτου, σε μια σταθερή μείωση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ.

Ο ελληνικής καταγωγής πρώην τραπεζικός στην Ελβετία Χρήστος Μπάγιος παραδέχθηκε την ενοχή του στην κατηγορία ότι συνέδραμε πολλούς Αμερικανούς να κρατήσουν αδήλωτα από τις φορολογικές αρχές της χώρας τους εκατ. δολάρια, ενώ ο δικαστής επεσήμανε πως ο ίδιος βοήθησε τις ανακριτικές αρχές σε μία ευρύτερη ομοσπονδιακή έρευνα στις ΗΠΑ για τη φοροδιαφυγή, η οποία έφερε σε δύσκολη θέση τις ελβετικές τράπεζες.

Ο 47χρονος Μπάγιος, πρώην στέλεχος των ελβετικών γιγάντων UBS AG και Credit Suisse Group AG, άλλαξε την προηγούμενη απόφασή του -προ μηνός- να δηλώσει ότι δεν είναι ένοχος ενώπιον του αμερικανικού δικαστηρίου στη Νότια Φλόριδα. Η παραδοχή της ενοχής του ήταν πάντως αναμενόμενη, υπό το φως των νέων επαφών του με τη δικαιοσύνη, γεγονός που ώθησε πολλούς δικηγορικούς κύκλους να εικοτολογούν περί συνεργασίας του με τις αρχές κατά των φοροφυγάδων.

Ο Μπάγιος είχε καταδικασθεί πρωτόδικα σε πενταετή κάθειρξη και πρόστιμο 250.000 δολαρίων, και σήμερα ο δικαστής Κένεθ Μάρα του επέβαλε ποινή ίση με όση έχει εκτίσει, περιλαμβανομένων 37 ημερών κράτησης και 19 μηνών κατ΄ οίκον περιορισμού του στο Μαϊάμι. Ο συνήγορος του Μπάγιου, Μάθιου Μέντσελ, δήλωσε πως ο πελάτης του «είναι ανακουφισμένος».

Υπαινισσόμενος πως οι ελβετικές τράπεζες θα βρεθούν υπό μεγαλύτερη πίεση στο μέλλον, ο δικαστής υπογράμμισε ιδιαίτερα την «ουσιαστική» συμβολή του καταδικασθέντος στην ευρύτερη ομοσπονδιακή έρευνα που έχει διατάξει το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης για τις καθαυτό ελβετικές και τις ΄ελβετικού τύπου΄ τράπεζες (όσων τηρούν πολιτική απορρήτου για τους πελάτες τους).

Τουλάχιστον 11 τράπεζες βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αρχών και δεκάδες Ελβετοί και Αμερικανοί τραπεζικοί διώκονται για συνέργεια, ή προτροπή, σε φοροδιαφυγή.

Ο Μπάγιος εργάσθηκε στην UBS από το 1999 έως το 2005 και ήταν ανώτατο στέλεχος στην Credit Suisse όταν συνελήφθη στη Νέα Υόρκη τον Ιανουάριο του 2011. Αργότερα του απαγγέλθηκαν κατηγορίες ότι συνέδραμε 150 Αμερικανούς προκειμένου να αποκρύψουν από τις φορολογικές αρχές έως και 500 εκατ. δολάρια όταν εργαζόταν στην UBS.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: http://www.capital.gr/news.asp?id=1659389